Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana M.

Informacje o parafii

Liczba katolików: 6 600

Do parafii należą:

miejscowości: Choroszcz, Barszczewo 4 km, Dzikie 4 km, Dzikie kol. 4 km, Gajowniki 5 km, Jeroniki 3 km, Kościuki 4 km, Łyski 4 km, Nowosiółki 4 km, Ogrodniki Barszczewskie 4 km, Oliszki 5 km, Porosły kol. 5 km, Rogówek 4,5 km, Rogowo Majątek 5 km, Ruszczany 2,5 km, Sienkiewicze 3-5 km, Topilec 9 km, Zaczerlany 5,5 km, Zawady 8 km, Żółtki 2,5 km.

Rys historyczny:

Pierwsza wzmianka źródłowa o parafii pochodzi z 22 października 1459 r., kiedy wójt tykociński Piotr z Gumowa nadał plebanowi choroskiemu uposażenie w grunta oraz 2 karczmy w Choroszczy. W 1510 r. marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, Aleksander Chodkiewicz, podarował klasztorowi bazylianów w Supraślu miasto Choroszcz wraz ze znajdującym się w nim kościołem, które później jednak im odebrał.
Brakuje informacji o początkowym okresie funkcjonowania parafii. Po podziale dóbr chodkiewiczowskich w 1587 r., dwór i miasto Choroszcz weszły w posiadanie rodu Paców. Podskarbi nadworny litewski, Stefan Pac z małżonką Anną odnowili beneficjum kościelne, uposażając parafię w 12 włók gruntu i place miejskie. Ich syn, wojewoda trocki Mikołaj Stefan Pac, w 1654 r. założył w Choroszczy drewniany klasztor dla oo. dominikanów przy kościele zbudowanym przez rodziców. Kościół i klasztor spłonęły podczas pożaru miasta w 1683 r. Po odbudowie kolejny pożar strawił je w 1707 r.
Od 1703 r. opiekę patronacką nad parafią przejął nowy właściciel Choroszczy, wojewoda podlaski Mikołaj Stefan Branicki. W latach 1752-1758 jego syn, Jan Klemens Branicki zbudował i wyposażył murowany barokowy kościół, a następnie w latach 60. XVIII w. wzniósł dwupiętrowy ceglany budynek klasztorny. W 1770 r. biskup Ludwik Ignacy de Riaucour, sufragan łucki, konsekrował nową świątynię.
Władze rosyjskie w 1832 r. zlikwidowały klasztor i wysiedliły dominikanów do Różanegostoku. Parafia znalazła się pod zarządem księży diecezjalnych. W 1865 r. w ramach represji po Powstaniu Styczniowym budynek poklasztorny i przyległy ogród władze przekazały Cerkwi prawosławnej. Parafia rzymskokatolicka odzyskała je w 1917 r.
W 1915 r. podczas działań wojennych kościół został mocno uszkodzony. Już przed 1920 r. świątynię odremontowano i powiększono o nawy boczne. W 1938 r. kościół spłonął wraz z wyposażeniem, ale po kolejnej odbudowie, w czasie działań wojennych w 1941 r. dach i wieżę uszkodziły pociski artyleryjskie. Cofające się wojska niemieckie w 1944 r. wysadziły wieżę, która zniszczyła sklepienie. Świątynię ponownie odrestaurowano w latach 1945-1947.
W latach 1966-1975, dzięki staraniom ks. proboszcza Stefana Stajka, kościół gruntownie odremontowano wewnątrz i na zewnątrz. Polichromię zaprojektował i wykonał prof. Wiktor Zin. W latach 1980-1994 kolejny proboszcz, ks. Piotr Bożyk, odbudował zniszczone podczas II wojny światowej skrzydło klasztoru. Kolejną renowację świątyni rozpoczął ks. proboszcz Leon Grygorczyk. Za jego czasów zbudowano nową plebanię (w miejsce zniszczonej przez pożar w 1992 r.) oraz zagospodarowano otoczenie kościoła.
Obecny proboszcz, ks. Leszek Struk kontynuuje prace restauracyjne. W latach 2004-2013 wykonano pełną renowację wystroju kościoła, w tym m.in. przeprowadzono marmoryzację i złocenie ołtarza głównego i soborowego; odtworzono niektóre rzeźby i obrazy ołtarzowe; dokonano pełnej rekonstrukcji prospektu organowego; położono nową posadzkę w prezbiterium; wykonano nowe lektorium oraz ławki w kościele. Ponadto wykonano izolację stropu kościoła i odnowiono elewację świątyni oraz Kaplicy Dominikańskiej. W 2012 r. odgruzowano kryptę grzebalną w podziemiach kościoła i umieszczono w niej pamiątkowe epitafium. W omawianym okresie zagospodarowano także Błonie Jana Pawła II, które ogrodzono i wyposażono w ołtarz polowy i ławki.

Kaplice na terenie parafii:

• Kaplica cmentarna pod wezwaniem Ducha Świętego zbudowana w 1924 r. staraniem ks. proboszcza Adama Ostrowskiego jako pomnik poległym za Ojczyznę w 1863 r. i podczas wojny 1914?1918 r. W roku 1986 kaplica została odnowiona.
• Kaplica w Domu Pomocy Społecznej pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy erygowana w 1995 r.
• Kaplica prywatna na plebanii pw. Matki Bożej Anielskiej erygowana w 2005 r.

Cmentarz grzebalny:
1 km od kościoła parafialnego. Założony w pocz. XIX w. Powierzchnia 4,94 ha.